Işk Gibi Sinede Gevher Gerek (Şiir - Şeyh Galip)
![]() |
Dabakhane Cami - Şanlıurfa, 2019, Fotoğraf: Ömer Muhtar Şulul |
Aşıka ne serv ne server gerek
Başına buyruklara efser gerek
Devr-i felekten ne ola pervaneye
Şem'i tavaf etmeye bir per gerek
Yanması hazır yolu malum onun
Haccına ne zad ü ne rehber gerek
Bu sözü amma ki kolay sanma sen
Işk gibi sinede gevher gerek
Kuvvet-i bazu bu kapuda durur
Rüstem işi anlamada Haydar gerek
Terk-i hevâ etmesi âsân değil
Avn-ı Hudâ, feyz-i Peygamber gerek
Başına gavgâ-yı kıyâmet kopup
Sînede bir mihr-i münevver gerek
Âh mine”l-“aşkı ve hâlâtihi
Ahraka kalbî bi-harâtihî
***
Bilgi Notu: 17. beyitinden 24. beytine kadar paylaştığım bu şiir Şeyh Galip'e ait 49 beyitlik bir terci-i benttir. "Ah minel aşk" ile başlayan iki dize şiirin vasıta beyti olup Hz. Mevlana'ya ait meşhur bir beyittir. Şeyh Galip, Mevlana'ya muhabbetini göstermek için bu beyiti vasıta beyiti olarak kullanmıştır. Beyit, şiirin tamamında toplamda 6 defa tekrarlanmaktadır. Mânâsı şöyledir: "Ah, hararetiyle kalbimi yakıp kavuran aşkın elinden ve onun (türlü) hâllerinden..."
Kelimeler:
Serv: selvi ağacı
Server: önder
Efser: baş tacı
Devr-i felek: feleklerin dönüşü / dünyanın gidişatı
Pervane: kelebek
Şem: mum
Per: kanat
Zad: azık
Kuvvet-i bazu: kol kuvveti
Rustem: İran mitolojisinde bir kahraman
Haydar: Hz. Ali
Avn-i Huda: Allah yardımı
Mihr-i münevver: Aydın bir güneş
Şeyh Galip'e göre terk-i heva edebilmek için gerekenler:
YanıtlaSil1- Avn-i Hüda
2- Feyz-i Peygamber
3- Başta kopan kavga-i kıyamet
4- Sinede mihr-i münevver
"Devr-i felekten ne ola pervaneye. Şem'i tavaf etmeye bir per gerek" Şair burada: "Dünya'yı değiştirmene gerek yok, iyi bir adam ol yeter" diyor. Tamam belki tam böyle demiyor ama yine de söylediği bence buna yakın :)
YanıtlaSil