Işk Gibi Sinede Gevher Gerek (Şiir - Şeyh Galip)

Dabakhane Cami - Şanlıurfa, 2019, Fotoğraf: Ömer Muhtar Şulul
 




Aşıka ne serv ne server gerek 
Başına buyruklara efser gerek

Devr-i felekten ne ola pervaneye
Şem'i tavaf etmeye bir per gerek

Yanması hazır yolu malum onun
Haccına ne zad ü ne rehber gerek

Bu sözü amma ki kolay sanma sen
Işk gibi sinede gevher gerek

Kuvvet-i bazu bu kapuda durur
Rüstem işi anlamada Haydar gerek

Terk-i hevâ etmesi âsân değil
Avn-ı Hudâ, feyz-i Peygamber gerek

Başına gavgâ-yı kıyâmet kopup
Sînede bir mihr-i münevver gerek

Âh mine”l-“aşkı ve hâlâtihi
Ahraka kalbî bi-harâtihî




***
Bilgi Notu: 17. beyitinden 24. beytine kadar paylaştığım bu şiir Şeyh Galip'e ait 49 beyitlik bir terci-i benttir. "Ah minel aşk" ile başlayan iki dize şiirin vasıta beyti olup Hz. Mevlana'ya ait meşhur bir beyittir. Şeyh Galip, Mevlana'ya muhabbetini göstermek için bu beyiti vasıta beyiti olarak kullanmıştır. Beyit, şiirin tamamında toplamda 6 defa tekrarlanmaktadır. Mânâsı şöyledir: "Ah, hararetiyle kalbimi yakıp kavuran aşkın elinden ve onun (türlü) hâllerinden..."


Kelimeler:
Serv: selvi ağacı
Server: önder
Efser: baş tacı
Devr-i felek: feleklerin dönüşü / dünyanın gidişatı
Pervane: kelebek
Şem: mum
Per: kanat
Zad: azık
Kuvvet-i bazu: kol kuvveti
Rustem: İran mitolojisinde bir kahraman
Haydar: Hz. Ali
Avn-i Huda: Allah yardımı
Mihr-i münevver: Aydın bir güneş




Yorumlar

  1. Şeyh Galip'e göre terk-i heva edebilmek için gerekenler:
    1- Avn-i Hüda
    2- Feyz-i Peygamber
    3- Başta kopan kavga-i kıyamet
    4- Sinede mihr-i münevver

    YanıtlaSil
  2. "Devr-i felekten ne ola pervaneye. Şem'i tavaf etmeye bir per gerek" Şair burada: "Dünya'yı değiştirmene gerek yok, iyi bir adam ol yeter" diyor. Tamam belki tam böyle demiyor ama yine de söylediği bence buna yakın :)

    YanıtlaSil

Yorum Gönder